بهترین مسیر برنامه ریزی پروژه کدام است؟
شما می خواهید بدانید که چگونه می توانید یک برنامه پروژه مفید و واقع بینانه بسازید؟ پس در این مقاله، پیشینه، مثال ها، چک لیست و دستورالعمل های گام به گام برای کمک به شما در انجام این کار ارائه داده شده است.
آنچه ما در این راهنمای طرح پروژه پوشش خواهیم داد:
• مبانی برنامه ریزی پروژه (طرح پروژه چیست؟ چرا اهمیت دارد؟)
• نمونه طرح پروژه ساده
• راهنمای گام به گام ایجاد طرح پروژه
• اینفوگرافیک چک لیست طرح پروژه
در پایان این مقاله، میدانید که چگونه یک طرح پروژه بنویسید، چه چیزی را شامل شود و چگونه آن را تا حد امکان در پروژههای خود اثربخش کنید.
طرح پروژه چیست؟
طرح پروژه سندی است که اغلب به صورت نمودار گانت ارائه می شود و هر مرحله را برای بردن یک پروژه از نقطه A به B نشان می دهد. به عنوان یک نقشه راه عمل می کند که مراحل پروژه، فعالیت های کلیدی و تاریخ شروع و پایان آنها، وابستگی های بین آنها، وظایف و نقاط عطف پروژه را نشان می دهد.
طرحهای پروژه میتوانند به سادگی یک خط خطی در پشت یک دستمال یا چند خط در اکسل باشند، اما معمولاً بهعنوان نمودار گانت ساخته شده در Microsoft Project یا یک ابزار برنامهریزی جایگزین مشابه ارائه میشوند.
یک طرح پروژه باید شامل چه مواردی باشد؟
یک طرح پروژه معمولاً شامل موارد زیر است:
• مراحل یک پروژه
• فعالیت ها یا وظایف در هر مرحله
• تاریخ شروع و پایان کار
• وابستگی متقابل بین وظایف
• نقاط عطف
چرا برنامه ریزی پروژه هنوز اهمیت دارد؟
زمانی که موفقیت مدیران پروژه بسیار مطرح شده بود، اهمیت طرح پروژه به شدت کاهش پیدا کرد! اگر از خود می پرسید:
آیا یک طرح پروژه حتی در این عصر چابک اهمیت دارد؟
پاسخ هنوز مثبت است.
از این گذشته، برای مشتریان همچنان سوالاتی مانند:
• چه زمانی پروژه تحویل داده می شود؟
• هزینه پروژه چقدر می شود؟
• دقیقا چه چیزی تحویل داده خواهد شد؟
• چگونه تحویل داده خواهد شد؟
وجود دارد. اگر گزینه جایگزین بدون طرح پروژه را انتخاب کنید، پاسخ به این سوالات به ظاهر اساسی مدیریت پروژه دشوار است. واقعیت این است که مشتریان قبل از امضای قرارداد باید بدانند چه چیزی، چه زمانی و چه مقدار کار دریافت میکنند و این فقط برای مشتریان نیست. به عنوان یک مدیر پروژه، شما به آن طرح پروژه نیاز دارید تا مطمئن شوید که پروژه در مسیر درست قرار دارد یا خیر. شما نمی توانید اطاع دقیق پیدا کنید، مگر اینکه چیزی برای اندازه گیری داشته باشید.
با این حال، هنوز افراد زیادی وجود دارند که می گویند، “اما آیا طرح های پروژه برای پروژه های پیچیده IT فقط اتلاف وقت نیست؟” آنها استدلال میکنند که برنامههای پروژه منعکس کننده واقعیت وظایف در دست نیست، بلکه آنها بهطور مصنوعی تیمهای شما را از خودبهینهسازی محدود میکنند، و به دلیل تغییرات مداوم، دائماً قدیمی هستند.
این استدلال ها نکته مهمی را در مورد طرح های پروژه مطرح می کند. صنایع پرسرعت با پروژه های پیچیده (مانند دیجیتال و فناوری اطلاعات) خواستار رویکرد جدیدی برای برنامه ریزی پروژه هستند. بهجای یک سند ثابت، برنامههای پروژه ما باید زنده شوند – بهترین طرحهای پروژه امروزی آنهایی هستند که برای طیف گستردهای از کاربران قابل دسترسی، به آسانی قابل درک و بسیار سازگار هستند.
زمانی که طرح های پروژه به خوبی انجام شود، مزایای زیادی برای پروژه های شما به همراه دارد. در ادامه 7 دلیل را می بینید که چرا هنوز نباید از برنامه های پروژه دست بکشید.
7 دلیل برای اینکه طرح پروژه اهمیت دارد
در اینجا هفت دلیل وجود دارد که نشان میدهد برنامههای پروژه احتمالاً مهمترین بخش مستندات پروژه هستند.
شکل 1:هفت دلیل اهمیت طرح پروژه
یک طرح پروژه:
1. فرآیند و فعالیت هایی را که منجر به خروجی ها و محصولات تحویلی پروژه می شود، روشن می کند.
2. اطلاعاتی را به شما می دهد که به شما این امکان را می دهد که به درستی تخمین بزنید و خروجی های پروژه و محدوده پروژه را تعریف کنید.
3. به شما این امکان را می دهد کل پروژه را تجسم کنید و وابستگی های متقابل بین وظایف را مشاهده کنید.
4. به شما کمک می کند نشان دهید چه کسی چه کاری را چه زمانی انجام می دهد، و نیازهای منابع شما را پیش بینی می کند.
5. نقاط عطف را برای ردیابی پیشرفت پروژه (و تاریخ های تأیید مشتری) ارائه می دهد.
6. شما را قادر می سازد تا پیشرفت پروژه خود را به درستی پیگیری کنید.
7. توافق بر سر تاریخ های پویا بسیار مهم را امکان پذیر می کند.
قبل از اینکه طرح پروژه خود را شروع کنید
قبل از غوطه ور شدن، این نکات مهم در مورد برنامه های پروژه را به خاطر بسپارید:
1. یک طرح پروژه باید خیلی بیشتر از یک نقشه راه باشد. برای ارائه یک دید کامل به مشتری از یک پروژه، باید آن را با یک تخمین و بیانیه کار نیز ترکیب کرد.
2. برنامه ریزی مناسب پروژه دشوار نیست، اما زمان می برد. و این یک چیز یک باره نیست. شما یک طرح ایجاد می کنید و سپس به طور مداوم آن را اصلاح می کنید.
3. با ارائه طرح پروژه خود از آن بهره بیشتری ببرید. تمام تلاش خود را برای ساختن چیزی که فقط خودتان خواهید دید، هدر ندهید. با تبدیل ایده خود به یک ارائه برای مشتریان، بیشتر از آن بهره ببرید تا بتوانند محدودیت ها و محدوده کار را بهتر درک کنند. همچنین به آنها کمک میکند بفهمند که آیا کار پیشنهادی آنچه را که میخواهند به دست میآورد و آیا فرآیندی که پیشنهاد میکنید نتایجی را که برای آن هزینه پرداخت میکنند، به دست میآورد.
5 سوال کوتاه طرح پروژه بزرگ
قبل از اینکه شروع به ایجاد طرح پروژه کنید، باید خلاصه پروژه را درک کنید – آنچه که می خواهید به آن برسید. بدون درک هدف پروژه، راهی برای تحقق آن وجود ندارد. حداقل باید در موارد زیر شفاف باشید:
• چرا؟ اهداف استراتژیک پروژه
• چی؟ فعالیتها (یا فرآیند)، خروجیها و محصولات قابل تحویل.
• چه زمانی؟ مهلت ها و وابستگی ها
• چگونه؟ فرآیند یا روش.
• چه کسی؟ مشتری و تیم ذینفعان آنها.
این اطلاعات را از کجا به دست می آورید؟ معمولاً یک جلسه شروع پروژه خوب به ما کمک می کند تا یک خلاصه پروژه مناسب تهیه کنیم. اگر در نهایت نمیدانید که چرا یک پروژه را انجام میدهید، تلاش بیهوده انجام می دهید. ممکن است منابع را آنطور که می توانید روی پروژه متمرکز نکنید. ممکن است فعالیتهایی را در فرآیند بگنجانید که اضافی هستند، یا ممکن است خروجیهایی تولید کنید که مفید نباشند.
هنگامی که در مورد چرا، چه، چه زمانی، چگونه، و چه کسی یک پروژه روشن شدید، می توانید شروع به تنظیم طرح پروژه خود کنید. بیایید با یک مثال ساده از یک طرح پروژه در زیر شروع کنیم.
طرح ساده پروژه مثال: درست کردن کیک
در ادامه یک طرح پروژه ساده را می بینید که چهار مرحله از پروژه نسبتاً پر زحمتی را که ما برای ساختن یک کیک ساختهایم، نشان میدهد. طرح پروژه روند رسیدن از وضعیت فعلی (بدون کیک) به وضعیت مطلوب آینده (کیک خوردن) را نشان می دهد. این که فرآیند چقدر طول میکشد و ترتیب مراحلی که برای تولید درست کیک باید دنبال کنیم، چیست را به ما نشان میدهد.
شکل 2: نمونه طرح پروژه ساده با استفاده از پروژه مایکروسافت – طرح پروژه برای تهیه کیک
طرح پروژه نشان می دهد:
• 4 مرحله پروژه (به صورت پررنگ)
o شروع
o برنامه ریزی
o پخت
o ارزیابی کنید
• هر یک از وظایف فرعی، با
o مدت زمان وظایف فرعی
o تاریخ شروع و پایان
o نقاط عطف (الماس سیاه)
o وابستگی ها
متأسفانه، این پروژه نشان می دهد که هیچ منبعی برای هیچ یک از وظایف اختصاص داده نشده است، بنابراین ما هنوز کسی را نداریم که واقعاً کیک را درست کند. ما باید کسی را پیدا کنیم که این کار را انجام دهد! در نهایت، در بالای تصویر، میتوانید مشاهده کنید که Microsoft Project یک نمای کلی از جدول زمانی به ما میدهد تا بتوانید نمای 50000 فوتی را ببینید که پروژه، مراحل، نقاط عطف و پیشرفت را خلاصه میکند.
نحوه ایجاد طرح پروژه عالی در 10 مرحله
اکنون بیاموزیم که چگونه یک طرح پروژه بسازیم – طرحی که با روش مدیریت پروژه ها در قرن بیست و یکم هماهنگ باشد.
ما این چک لیست برنامه مدیریت پروژه را به عنوان یک راهنمای مفید برای ایجاد یک طرح پروژه برای هر پروژه ایجاد کرده ایم. چه یک کیک بزرگ، یک پلت فرم وب سایت بزرگ، یا حتی چیزی غیر دیجیتال، اصول و مراحل یکسان است.
در اینجا خلاصه اینفوگرافیک مراحل آمده است. برای توضیحات دقیق در زیر بخوانید.
شکل 3: مراحل 10 گانه ایجاد طرح پروژه
چک لیست برنامه مدیریت پروژه
در این چک لیست برنامه مدیریت پروژه، ما نوشتن برنامه پروژه را به ده مرحله، ساده کرده ایم:
1. گردش کار خود را مشخص کنید؛
2. افق برنامه ریزی خود را مشخص کنید؛
3. تجزیه کنید؛
4. بپرسید، حدس نزنید؛
5. سوالات پی در پی؛
6. برای اصلاح زمان بگذارید؛
7. برای آن برنامه ریزی کنید که برنامه ریزی نمی¬شود؛
8. خوب تمام کنید؛
9. بررسی و بهینه سازی پس از پروژه؛
10. نقاط عطف و خطوط مبنا
1. گردش کار خود را تعریف کنید
یک برنامه اولیه تهیه کنید. جریان کلی پروژه خود را از شروع تا تکمیل ترسیم کنید. هر مرحله پروژه و فعالیت ها و وظایف احتمالی مورد نیاز در هر مرحله برای تکمیل پروژه را ترسیم کنید.
هنگام ایجاد یک طرح پروژه، گاهی اوقات وسوسه می شود که مستقیماً به ابزار برنامه ریزی پروژه خود بروید و تمام کارهایی را که باید انجام دهید اضافه کنید. اما قبل از اینکه وظایف خاص و نقاط عطف پروژه را اضافه کنید، مطمئن شوید که ساختار کلی پروژه را به درستی دریافت کرده اید. این بدان معناست که ابتدا گردش کار و مراحل مختلف کار را تعریف کنید. اگر این مقدار را درست انجام دهید، اضافه کردن کارهای خاص بعد از آن بسیار ساده تر می شود. در این مرحله، شما به وظایف واقعی فکر نمیکنید، بلکه به این فکر میکنید که چگونه میتوان کارها را با هم و زیرمجموعههای کار را در هر مرحله گروهبندی کرد.
2. افق برنامه ریزی خود را مشخص کنید.
آیا شما واقع بین هستید؟ بررسی کنید که چقدر می توانید به طور دقیق از قبل برنامه ریزی کنید. فقط برای چیزهایی که میدانید با جزئیات برنامهریزی کنید و برای بقیه پروژه هزینههای سخاوتمندانه در نظر بگیرید تا بیش از حد خود و تیمتان را متعهد نکنید.
افق برنامه ریزی مقدار زمانی است که امکان پیش بینی آن در آینده در هنگام تهیه طرح پروژه امکان پذیر و قابل اجرا است. به طور کلی، طول افق برنامه ریزی توسط درجه عدم اطمینان در محیط خارجی دیکته می شود: هر چه عدم اطمینان بیشتر باشد، افق برنامه ریزی کوتاه تر است. ممکن است اصلاً امکان برنامه ریزی کل پروژه با جزئیات وجود نداشته باشد، بنابراین فقط برای آنچه می دانید، در مرحله ای که در آن هستید، با جزئیات برنامه ریزی کنید و برای بقیه پروژه هزینه های سخاوتمندانه در نظر بگیرید.
3. تجزیه کنید.
وارد جزئیات شوید. مراحل و وظایف پروژه را به وظایف فرعی کوچک تقسیم کنید که هر کدام بیش از چند روز نباشد. تشخیص اینکه آیا مراحلی از دست رفته است یا نه، و تخمین را برای تیم شما آسان تر می کند.
با ایجاد گردش کار، تعریف افق برنامهریزی، برنامهریزی سطح بالا باید شروع به جزئیتر شدن کند. باید تا حد امکان به زیر وظایف کوچک تقسیم شود. زمانی که می¬خواهید به طور دقیق تخمین بزنید که یک مرحله از پروژه چقدر زمان می-برد، مهم است که وظایف را تا حد امکان به بخش های مختلف تقسیم کنید. این به معنای گرفتن یک کار و تعریف تمام وظایف فرعی است که مجموع آن کل کار را تشکیل می دهند و برای آن فعالیت¬ها نیز همین کار را انجام دهید تا بتوان به هر زیرکار یک مقیاس زمانی خاص اختصاص داد.
4. بپرسید، حدس نزنید
خودت درستش نکن! به تیم خود زمینه و یک عدد تقریبی برای شروع بدهید و به آنها کمک کنید تا در تخمین درست با هم همکاری کنند. فرضیات و وابستگی ها را به اشتراک بگذارید و مشخص کنید چه کسی می تواند چه کاری را در چه زمانی انجام دهد.
زمانی که برای ایجاد یک طرح پروژه تحت فشار هستید، ساده ترین کار این است که حدس بزنید که تکمیل هر یک از این بخش های تشکیل دهنده چقدر زمان می¬برد. این یک گزینه است، اما نه یک گزینه خاص هوشمندانه. حدس زدن نه تنها به شما یک برنامه زمانبندی ضعیف میدهد، بلکه هیچ پایهای برای بحث با مشتری به شما نمیدهد، و در صورت تخمین نادرست، هیچ کس دیگری وجود نخواهد داشت که سرزنش شود!
5. سوالات پی در پی
وقتی تیم شما تخمینی به شما میدهد، به پرسیدن «چرا» و «چگونه» ادامه دهید تا به آنها کمک کنید تا درباره رویکردشان فکر کنند، فرصتهای کارآمدی را شناسایی کنید و مطمئن شوید که آنچه را شامل میشود متوجه شدهاید.
فراتر از اینکه فقط از کسی بخواهید تخمین بزند که چقدر زمان می¬برد، باید به او کمک کنید تا زمینه های تخمین خود را درک کند. خوب نیست فقط از کسی بپرسیم که یک چیزی در انزوا چقدر زمان می¬برد. از آنجایی که آنها تخمین جدول زمانی پروژه را در اختیار شما قرار می دهند، باید شروع به پرسش کنید که چگونه به این عدد رسیده¬اند¬. اغلب متوجه میشوید که وقتی جزئیات تخمین آنها را به زبان میآورید، به عناصری فکر میکنند که فراموش کردهاند در آن گنجانده شوند و شما شروع به درک وابستگیهای مربوط به وظایف فردی خواهید کرد.
مقاله “روش برآورد زمان در پروژه” را مطالعه کنید.
6. برای اصلاحات زمان بگذارید.
اصلاح یا تغییر در یک پروژه اجتناب ناپذیر است. برای بررسی و اصلاح چرخه ها، چه در داخل و چه با مشتریان و ذینفعان کلیدی، وقت بگذارید.
یکی از مواردی که معمولاً در ایجاد یک طرح پروژه از قلم میافتد این است که زمان برای بررسی و اصلاح چرخهها در نظر گرفته شود. اصلاح یا تغییر در یک پروژه اجتناب ناپذیر است. مشتریان دوست دارند همه چیز را تغییر دهند و علامت خود را روی یک پروژه بگذارند. بنابراین مهم نیست که چقدر فکر می کنید با مشتری خود در یک پروژه همسو هستید، باید اجازه اصلاحات را بدهید.
7. برای آن چیزی برنامه ریزی کنید که برنامه ریزی نمی شود.
پروژه ها هرگز طبق برنامه پیش نمی روند. صرفاً برنامه ریزی برای بهترین سناریو یا طرح A به اندازه کافی خوب نیست. شما باید به برنامه A، برنامه B و برنامه C نیز بپردازید.
در هنگام ایجاد یک طرح پروژه، پیمودن مرز بین خوش بینی و عمل گرایی می تواند دشوار باشد. ایجاد یک طرح پروژه که انعطاف پذیری برای کاهش تغییرات پیش بینی نشده را می دهد برای موفقیت پروژه بسیار مهم است. صرفاً برنامه ریزی برای بهترین سناریو یا طرح A به اندازه کافی خوب نیست – شما باید به برنامه A، برنامه B و برنامه C نیز بپردازید.
8. خوب تمام کنید.
تکمیل پروژه ها به درستی می تواند یک تجارت دشوار باشد. با بارگیری محتوا، QA، آزمایش، دریافت تاییدیه، ایجاد تغییرات DNS و استقرار در تولید، یک برنامه قوی ایجاد کنید و زمان کافی برای مراحل پایانی پروژه خود را در نظر بگیرید.
برنامه ریزی فازهای نهایی یک پروژه فعال می تواند بسیار ساده به نظر برسد – آن را تمام کنید و فقط آن را به صورت فعال دریافت کنید! – با این حال، مراحل پایانی یک پروژه میتواند پیچیدهترین مراحل باشد زیرا وابستگیها کاملاً درک شدهاند و اهمیت داشتن یک برنامه مناسب برای اطمینان از اینکه همه چیز میتواند به صورت فعال اجرا شود و پروژه به درستی بسته شود مهم است.
9. بررسی و بهینه سازی پس از پروژه
عملیاتی شدن، پایان پروژه نیست. برای اندازهگیری عملکرد، ایجاد هرگونه بهینهسازی مورد نیاز، و توجه به تمام درسهای آموخته شده، مرحلهای را برای آزمایش و تجزیه و تحلیل پس از عملیاتی شدن یک پروژه را برنامهریزی کنید.
یکی از نادیدهگرفتهترین بخشهای یک پروژه این است که وقتی به فاز عملیاتی می¬رسد، چه اتفاقی میافتد. در شادی و هیجان ارائه یک پروژه، برنامه ریزی برای پایان موثر پروژه گاهی نادیده گرفته می شود. اغلب اوقات یک طرح پروژه با یک نقطه عطف، یعنی تاریخ عملیاتی شدن پروژه، به پایان می رسد. در حالی که یک پروژه ممکن است فعال باشد، تمام نشده است. در واقع، پایان فاز اول یک پروژه واقعاً باید نشان دهنده شروع فاز بعدی باشد.
10. نقاط عطف و خطوط مبنا
پروژه خود را با استفاده از نقاط عطف (milestones) در مسیر خود نگه دارید تا تیم پروژه و مشتری در مورد تاریخ های کلیدی آگاه باشند. پیشرفت را با استفاده از خطوط مبنا (baselines) نظارت کنید به این معنی که بتوانید پیشرفت خود را با طرح اصلی پروژه مقایسه کنید.
به منظور کمک به شما در پیگیری اینکه آیا پروژه شما طبق برنامه اجرا می شود یا خیر، مطمئن شوید که پروژه شما مملو از نقاط عطف است. هنگامی که پروژه شروع می شود، همه متوجه خواهند شد که پیشرفت چگونه است و به سرعت مشخص می شود که آیا پروژه طبق برنامه اجرا می شود یا خیر. اگر از ابزار مدیریت پروژه استفاده میکنید، معمولاً میتوانید نقاط عطف را به راحتی با استفاده از کشیدن و رها کردن تعیین کنید، و نرمافزار مدیریت پروژه از آنها برای ارائه بینش سریع درباره وضعیت پروژهتان در حین حرکت استفاده میکند. استفاده از نقاط عطف تضمین می کند که هنگام شروع پروژه، تیم پروژه و مشتری در مورد تاریخ های کلیدی که پروژه برای ادامه مسیر باید به آنها برسد، واضح هستند.
جمع بندی
در این مقاله خواندیم که چگونه می توانیم برای انجام پروژه های خود – از تهیه یک کیک تا مگا پروژه ها – برنامه ریزی کنیم. به اهمیت برنامه ریزی و همچنین نکات اساسی و مهم برنامه ریزی از جمله برنامه ریزی در محیط VUCA و با رویکرد چابک، سوالات اساسی برای شروع کار برنامه ریزی نیز اشاره کردیم. همینطور با ذکر مثال ساده ای سعی برآن شد تا مفهوم برنامه ریزی به خوبی جا بیافتد.
تبدیل شدن به یک مدیر پروژه با اعتماد به نفس و موفق کار ساده ای نیست. اگر به دنبال مکانی خوب برای شروع هستید، دوره آنلاین ما در مدیریت پروژه شما را به آنچه می خواهید می رساند.
دیدگاهتان را بنویسید